2 Responses

1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟ

   σκλαπούνταροι –> Τα δαιμόνια των Δωδεκαημέρων. Η λέξη από συμφυρμό των λέξεων σκλαβούνοι + πλανήταροι> σκλαπούνταροι, λόγω του ότι ήταν σκλάβοι (δέσμιοι) και λύονταν κατά τα Δωδεκαήμερα

   (από ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΟΜΙΛΟΥΜΕΝΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΥ – Κυριάκου Χατζηιωάννου)

   Reply

2. Στην Κύπρο μας οι Καλικάντζαροι είναι Σκαλαπούνταροι (όχι Σκλαπούνταροι, κάνετε κάποιο λάθος)

   Δεν νομίζω ότι ισχύει η ετυμολογία που προτείνετε.

   Υπάρχει η λέξη "Πουντώ" που σημαίνει "βαστώ".
   Με αυτήν την εκδοχή θα σήμαινε αυτούς που βαστούν την σκάλα (με την οποία ανέρχονται από τον Κάτω Κόσμο)

   Επίσης, "πούντα" (όπως "πούντιασα"), που σημαίνει κρύωμα.
   Πουντάρησα, κρύωσα, και στην ναυτική Αργκώ.
   Από το Ιταλικό "Puntare" (Πουντάρε), που σημαίνει "Κρυολογώ" "Πλευριτώνω" κ.ά. Και εδώ βλέπετε ότι ίσως κρατά την Ιταλική κατάληξη "Πουντ-άρε" στο "Πούντ-άροι"…
   Έπίσης, το "Σκάλα" έτσι κι αλλιώς είναι από το Λατινικό Scala (Κλίμαξ)και Ιταλικό.
   Με αυτήν την εκδοχή ίσως σημαίνει αυτούς που ανεβαίνουν την σκάλα και κρυώνουν (από την θερμότητα, φωτιές κόλασης, του Κάτω Κόσμου, προς την επιφάνεια όπου κάνει πιο κρύο. Επίσης, συχνά παρουσιάζονται ως γυμνοί).
   Να σημειώσω πως αυτό ταιριάζει παραδόξως με το γνωστό έθιμο των Θεοφανείων, όπου βουτούν οι νέοι από την αποβάθρα (σκάλα – πούντα) στο κρύο νερό και πουντιάζουν, για να πιάσουν τον σταυρό…

   Αλλά, το "πούντα" επίσης χρησιμοποιείται στις διάφορες Ελληνικές διαλέκτους από το Ισπανικό Punta που σημαίνει "Ακρωτήριο". (Συναντάται σε πολλά τοπωνύμια, βλέπε Πούντα Πάρου, Αχαϊας, Λακωνίας, Χαλκιδικής, κ.ά., πάντα ως ακρωτήριο – βλέπε και Πούντα Λάρνακας στην Κύπρο)(Και σ' αυτήν την εκδοχή το "σκάλα" θα σήμαινε εδώ την "αποβάθρα" ή το "λιμανάκι" -και ταιριάζει…)
   Θα σήμαινε ίσως αυτούς που κάνουν κάποιο είδος "απόβασης"…

   Τέλος, να σημειώσω ότι, επίσης, η "Πούντα" στα Κυπριακά, είναι μονάδα μέτρησης εμβαδού ή αποστάσεων.
   Σε αυτήν την εκδοχή, ίσως "Πούνταρος" είναι αυτός που διασχίζει την Πούντα, κάποιος δηλαδή με πολύ μεγάλες δρασκελιές ή με μεγάλη ταχύτητα. (Είναι κλασσική η πεποίθηση ότι όλα τα μεταφυσικά παράξενα όντα κινούνται με μεγάλη ταχύτητα).
   Έτσι, θα μπορούσε να σημαίνει αυτούς που ανεβαίνουν γρήγορα την σκάλα (από τον Κάτω Κόσμο), ή διανύουν μεγάλη απόσταση (πολλές Πούντες -το "-άροι" θα σήμαινε την υπερβολή, όπως και στο "-άρα") για να έρθουν στον κόσμο μας από εκεί κάτω με μία σκάλα…

   Αυτά σκέφτηκα. Σας ευχαριστώ για την παρατήρηση σας, που μου έδωσε εδώ την πρόφαση να την σχολιάσω, σε σχέση πάντα με το editorial μου στο τελευταίο τεύχος του Strange (169) για τους Καλικάντζαρους, συμπληρωματικά…

   Π. Γ.

   Reply